Lễ ăn hỏi còn được gọi là lễ đính hôn là một nghi thức trong phong tục hôn nhân truyền thống của người Việt. Đây là sự thông báo chính thức về việc hứa gả giữa hai họ. Đây là giai đoạn quan trọng trong quan hệ hôn nhân: cô gái trở thành “vợ sắp cưới” của chàng trai, và chàng trai sau khi mang lễ vật đến nhà gái là đã chính thức xin được nhận làm rể của nhà gái và tập gọi bố mẹ xưng con. Cùng tìm hiểu thêm ở bài viết dưới đây nhé.

Nhà trai xuất phát đến nhà gái

Sau khi kiểm tra lại các lễ vật đầy đủ, nhà trai xuất phát đến nhà gái để kịp giờ lành. Để đảm bảo tới nhà gái đúng giờ, gia đình nhà trai cần tính toán thời gian đi lại, cũng như những trở ngai trên đường. Lời khuyên là tốt nhất nhà trai nên đi sớm trước giờ làm lễ khoảng 30 phút để tránh tắc đường cũng như có thời gian chuẩn bị lễ vật cho tươm tất.

Màn chào hỏi và trao lễ vật giữa hai gia đình

Khi đã tới giờ đẹp, đoàn đại diện nhà trai sắp xếp đội hình theo thứ bậc trong gia đình, đi đầu là ông bà hoặc các bậc cao niên đại diện gia đình, bố mẹ, chú rể, đội bê tráp và các thành viên liên quan khác.

Gia đình cô dâu tương lai cùng các vị đại diện tương ứng sẽ ra đón chào nhà trai. Sau khi đại diện 2 gia đình chào hỏi nhau, đoàn bê tráp nam sẽ trao lễ vật cho đội đỡ tráp nữ để đỡ mâm quả vào nhà. Hai đội bưng mân quả ăn hỏi sẽ trao phong bì lì xì trả duyên cho nhau.

Các phong bao này do hai nhà chuẩn bị, nhà trai sẽ chuẩn bị phong bao và đưa cho đội nam, và nhà gái sẽ chuyển bị số phong bao tương ứng đưa cho đội nữ. Số tiền trả duyên nên được cả hai nhà thống nhất trước.

Quy trình nói chuyện trong lễ ăn hỏi

• Mời nước, giới thiệu thành phần tham dự lễ ăn hỏi
• Sau khi hoàn tất màn trao tráp, đại diện nhà gái mời nhà trai vào dùng nước, hai gia đình sẽ cùng ngồi uống nước, nói chuyện.
• Đầu tiên, đại diện nhà gái sẽ giới tiệu các đại diện trong buổi lễ. Để đáp lại, nhà trai cũng giới thiệu các đại diện của gia đình tham sự buổi lễ ăn hỏi.
• Sau đó, đại diện nhà trai sẽ đứng lên phát biểu lý do đến hỏi cưới và giới thiệu lễ vật mà nhà trai mang đến.
• Đại diện nhà gái sẽ đứng lên cám ơn và chấp nhận tráp ăn hỏi của nhà trai. Sau đó, mẹ chú rể và mẹ cô dâu cùng nhau mở tráp trước sự chứng kiến của hai gia đình.

Cô dâu ra mắt hai gia đình

Khi nhà gái đã nhận tráp ăn hỏi nhà trai mang đến, gia đình nhà gái cho phép chú rể lên phòng đón cô dâu xuống chào hỏi gia đình nhà trai. Theo phong tục nhiều nơi, trước khi chú rể lên đón, cô dâu không được xuất hiện trong lễ ăn hỏi.

Sau khi được chú rể lên đón, cô dâu sẽ đi xuống nhà và chào hỏi, rót nước mời gia đình chú rể, ngược lại chú rể sẽ sẽ rót nước mời gia đình cô dâu.

Thắp hương trên bàn thờ gia tiên của nhà gái

Sau màn cô dâu ra mắt hai gia đình, mẹ cô dâu sẽ lấy từ mâm ngũ quả một số vật phẩm và lễ tiền đen để mang lên bàn thờ thắp hương cúng ông bà, tổ tiên. Sau đó, bố mẹ cô dâu sẽ đưa cô dâu và chú rể lên thắp hương bàn thờ nhà gái để chú rể ra mắt ông bà tổ tiên.

Bàn bạc về lễ cưới

Sau khi cô dâu và chú rể thắp hương ông bà tổ tiên xong, bố mẹ hai bên gia đình sẽ cùng nhau  thống nhất ngày giờ đón dâu và lễ cưới sẽ diễn ra. Trong khoảng thời gian hai bên gia đình đang bàn bạc tiệc cưới, cô dâu và chú rể mời nước quan khách và chụp những ảnh lưu niệm cùng người thân, bạn bè và đội bê tráp.

Nhà gái lại quả cho nhà trai

Ngay sau khi lễ ăn hỏi kết thúc, nhà gái sẽ chia đồ lại quả cho nhà trai và trả lại các mâm tráp. Đồ lại quả phải là số chắn (thông thường là 10 lễ vật), khi lấy đồ lại quả tuyệt đối không được dùng kéo cắt mà phải xé bằng tay, khi nhà gái trả mâm tráp phải để ngửa nắp lên, tuyệt đối không được đóng nắp lại. Sau khi nhà giá trao đồ lại quả cho nhà trai, và nhà trai xin phép ra về.

Kết thúc lễ ăn hỏi, nhà gái sẽ mời tất cả các thành viên có mặt cùng ở lại dùng bữa cơm thân mật. Trong trường hợp nhà trai ở xa, nhà gái cũng sẽ mời nhà trai ở lại dùng cơm luôn.

Phân tích thì có vẻ phức tạp nhưng đám hỏi diễn ra rất nhanh chóng, khoảng từ 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ. Tuy lễ nghi không quá phức tạp nhưng đây được coi như lễ đính ước truyền thống và không thể thiếu trong đám cưới của người Việt, vì vậy dù cô dâu chú rể hiện đại vẫn cần phải tuân thủ và thực hiện đúng trình tự lễ ăn hỏi để đám cưới được diễn ra suôn sẻ.